Türklerin kadim yurtlarından biri olan Güneybatı Sibirya toprakları, Rusların hâkimiyeti altına girdiği XVI. asrın sonlarına kadar birçok Türk-Moğol ve Fin-Ogur kavimlerine ev sahipliği yapmıştır. Cengiz Han’ın kurduğu Türk-Moğol Devleti’nin ortaya çıkışıyla bu bölgede sonraları “Sibir Hanlığı” adıyla bilinen yeni bir Türk devletinin temelleri atılmıştır. Önce başkent Çinki’den (Çimgi/Tümen), Muhammed Han’ın tahta geçişi ve tam müstakil bir yönetime kavuştuktan itibaren ise başkent Sibir’den (İsker/Kaşlık) yönetilen Hanlık, yaklaşık üç buçuk asır varlığını devam ettirmiştir. Ne var ki Hanlığın ilk devirlerine ait bilgiler son derece yetersiz olduğu gibi Sibir hanlarının en tanınmışlarından olan Küçüm’ün hanlık yaptığı döneme ait yerel ve Türkçe kaynaklar da oldukça yetersizdir.1 Sibir Hanlığı hakkında esas veriler Rus kaynaklarına dayanmaktadır. Bu bağlamda Rus Sibir kronikleri (Sibirskie Letopisi) önem arz etmektedir.

 

---